هم اکنون و بدليل قيمت پائين انرژي، عدم وجود الگوي صحيح و فرهنگ مناسب مصرف آن، عدم رعايت استانداردهاي لازم در زمان طراحي، اجرا و ساخت ساختمان و تأسيسات مربوطه، وجود مصالح ساختماني نامرغوب ومتوسط مصرف انرژي در بخش ساختمان و بویژه موتورخانه ها چندين برابر متوسط جهاني آن است این نوشتار سعی دارد راههای کاهش هزینه انرژی در ساختمانهای مسکونی را بررسی نماید..
روشهاي عمده و مطرح بهينه سازي جهت کاهش مصرف انرژی و سوخت در ساختمانهای شهری عبارتند از: عايق کاري ديوارو کف، استفاده از مصالح ساختمانی مناسب ، عايق کاري حرارتي سيستمهاي لوله کشي ، استفاده از آبگرمکن خورشيدي بعنوان سیستم کمکی ، استفاده از شيرترموستاتيک، پنجره دوجداره، مشعل پربازده ، استفاده از سيستمهاي کنترل هوشمند موتورخانه ، تنظيم مشعلهاي موتورخانه، دمپردودکش، تعويض يا نصب عايق حرارتي ديگ و منابع آب گرم و…
جهت استفاده از روش مناسب جهت بهینه سازی محورهاي مقايسه روشهاي مختلف در اين متن به دو دسته تقسيم ميشوند: الف- موقعيت و جايگاه استفاده از روشهاي بهينه سازي بر حسب شرايط در سيستمهاي گرمايشي – سرمايشي (در حال احداث يا مورد بهره برداري) ب- ارزيابي و بررسي مزيتهاي نسبي روشها با يکديگر.
لازم به ذکر است که برخی از روشهاي مهم و کارای بهينه سازي تنها در ساختمانهاي در حال احداث توجيه اجرايي دارند. این روش ها عبارتند از عايق کاري ديوار و کف، انتخاب مصالح مناسب، انتخاب عايق کاري مناسب سيستم لوله کشي ساختمان که روش های مذکور باید در زمان ساخت ساختمان مورد توجه قرار گيرند. در اين روشها با صرف هزينه کمي در هنگام ساخت ساختمان علاوه بر صرفه جويي در مصرف انرژي، آسايش حرارتي محيط زندگي را نيز افزايش ميدهد. برخي روشهاي بهينه سازي هم در ساختمانهاي در حال ساخت و هم در ساختمانهاي ساخته شده و مورد بهره برداري قابل اجرا ميباشند مانند نصب شيرهای ترموستاتيک و پنجره دو جداره، استفاده از سیستم های کمکی آبگرمکن خورشيدي، مشعل پربازده، .. . البته اجراي برخي از اين ايدهها در ساختمانهاي مورد بهره برداري و در صورت جايگزيني با مصالح قبلي موجب پرت سرمايه گذاري اوليه ميگردد و تجهيزات نصب شده قبلي غير استفاده ميگردند. به عنوان نمونه براي نصب پنجرههاي دو جداره بايد پنجرههاي قبلي را تعويض و محل نصب را مجددا تعمير و تزئين نمود و براي نصب شير ترموستاتيک ميبايست شيرهاي اوليه را که جزء سرمايههاي ساختمان محسوب ميشود کنار گذاشته و همچنين بدليل زمان بر بودن عمليات نصب ميبايست فصل مناسبي را جهت اجراي کار انتخاب نمود .
سومين گروه از ايدههاي بهينه سازي مصرف انرژي در در سيستمهاي گرمايشي – سرمايشي در حال احداث و مورد بهره برداري قابل استفاده بوده و اجراي آنها بدليل عدم تعويض و جايگزيني با مصالح و روشهاي قبلي موجب اتلاف سرمايه گذاري اوليه نگرديده و بعلاوه در تمامي فصول سال قابل اجرا بوده و بدليل عدم نياز به تغييرات مکانيکي ساکنين ساختمان را دچار مشکل نمينمايند. روشهاي گوناگون بهينه سازي با توجه به ماهيت و کارآيي، داراي درصدهاي متفاوتي در متوسط صرفه جويي مصرف سوخت ميباشند. به عنوان مثال نوار درزگير تا ۵ درصد و يا سيستمهاي کنترل هوشمند موتورخانه تا ۴۰ درصد در کاهش مصرف سوخت موثر ميباشند.
در اکثر قريب به اتفاق روشهاي بهينه سازي مصرف سوخت با افزايش مساحت زيربناي ساختمان، هزينه اجراي پروژه نيز افزايش مييابد. بعنوان مثال هرچه مساحت زيربناي ساختمان بيشتر باشد نياز به مساحت بيشتري پنجره دوجداره، نوار درزگير، شير ترموستاتيک و يا عايقهاي حرارتي ديوار، کف و سيستمهاي لوله کشي ميباشد و در مقابل استفاده از مشعل پربازده، سيستمهاي کنترل هوشمند موتورخانه، تنظيم مشعل، دمپر و دودکش و اصولاً تماميروشهاي بهينه سازي مصرف سوخت که اساس عملکرد آنها، کنترل از مبداء تجهيزات حرارتي- برودتي ساختمان ميباشد مستقل از مساحت بناي ساختمان عمل نموده و بنابراين هزينه اجرايي آنها با افزايش مساحت زيربناي ساختمان افزايش نمييابد. هر روش بهينه سازي مصرف انرژي بنابر ماهيت کاري و نوع تجهيزات و وسايل بکار رفته داراي عمر مفيد معيني ميباشد. به عنوان مثال استفاده از کاور کولر آبي و يا نوار درزگير، تنظيم مشعلها، عايق کاري سيستمهاي لوله کشي از عمر مفيد کوتاهتري بين ۱ تا ۴ سال برخوردار ميباشد. روشهاي ديگر نظير شير ترموستاتيک رادياتور، مصالح ساختماني، پنجره دوجداره، سيستمهاي کنترل هوشمند موتورخانه از عمر مفيد بيشتري برخوردار ميباشند.
اقتباس از مقاله محمدرضا نيکوحرف صالحي
Leave a Comment